Karkamış

Karkamış ilçesi,  Gaziantep'in güneyinde Türkiye - Suriye sınırında yer almaktadır.  Yüzölçümü 341.000 m² ,rakımı ise 365 metredir. Gaziantep il merkezine 75 km. uzaklıktadır.  Karkamış ilçesi 1990 yılına kadar Nizip ilçesine bağlı iken, 01.08.1991 tarihinde ilçe olmuştur. 2024  yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi sonucuna göre ilçenin toplam nüfusu 9.512 olup, nüfusun 5.025' i, erkek, 4.487' si  kadındır. İş hayatı genelde tarım ve kısmen de olsa hayvancılık üzerine kurulmuştur.

Karkamış ilçesinin doğusunda Fırat nehri, batısında Oğuzeli ilçesi, kuzeyinde Nizip ilçesi, güneyinde Suriye devleti yer almaktadır. İlçe topraklarının % 95’i tarıma elverişli olup, düz ovalık bir arazi özelliğine sahiptir. Gaziantep ovasının devamı sayılan Barak ovası Fırat nehri ve Suriye sınırına doğru alçalır. Birecik ilçesi sınır boyunda ve ilçenin kuzey doğusunda bulunan aşağı Barak ovası ise engebeli bir yapıya sahiptir. Belli başlı akarsu olarak, Karkamış ile Birecik sınırlarını oluşturan ve Suriye’ye doğru akan Fırat nehri bulunmaktadır. Fırat nehri ile bağlantılı irili ufaklı pek çok dere yatağı mevcuttur. . Bunlardan belli başlı Karkamış, Kelekli ve Elifoğlu dereleridir. Fırat nehri üzerinde somon balığı üretimi yapılmaktadır. İlçede bitki örtüsü yönünden zeytin, fıstık, üzüm bağları ve azda olsa meyve ağaçları bulunmaktadır. İklimi ise, tipik Akdeniz iklimi olup, yazları sıcak ve kurak, kışları yağışlı ve nispeten  ılıman geçer.  

İlçede üretime yönelik imalat ve iş yerleri olmadığı gibi sanayi ve yatırım kuruluşları da bulunmamaktadır. Antik çağda doğunun önemli şehirlerinden biri olan Karkamış, Fırat nehrinin meydana getirdiği tarihi havza olan Mezopotamya havzasının Orta Mezopotamya bölümünde bulunmaktadır. Tarihi bakımdan hudut bölgesinde Hititlerden kalan ve MÖ 2000 yıllarına ait Yunan ve Roma dönemlerinde "Europos" adıyla bilinen Karkamış  Antik  Kenti ve kalesi bulunmaktadır. Batıdaki iç kale ve yeni şehir Türkiye'de, dış kale ve dış şehir ise Suriye'de kalmaktadır. İlk kazı çalışmaları 1878-1881 yıllarında İngilizlerce yapılmış, daha sonra 1914 yılına kadar İngilizler tarafından yörede iki kazı daha yapılmıştır. Karkamış, eski çağlarda çok önemli bir sanat ve kültür merkezi olmuştur. Burada yapılan bir çok araştırmanın sonuçları yayınlanmış, Karkamış şehrinin ortostatları üzerinde tavsir edilmiştir. Karkamış'ta bugün iç ve dış şehir surları, tapınak ve hilani tipi evlerin kalıntıları göze çarpmaktadır. Karkamış harabeleri halen Türkiye-Suriye hududunun sıfır noktasında ilçemiz hudutları içinde yer alıp arkeolojik kazılar devam etmektedir. 19. yüzyıldan itibaren Osmanlı-Alman dostluğu çerçevesinde ilk kez demiryolu yapımına başlanıp, petrol bölgesine ulaşmayı amaçlayan Almanya-Bağdat-Hicaz demiryolu yapımı projesi uygulamaya konulmuş ve yüzyılın sonunda bu iş gerçekleştirilmiştir. Karkamış bu yol güzergahında olması nedeniyle önemli bir konuma gelmiş ve l918 yılında Fırat nehri üzerinde Almanlar tarafından yapılan Türkiye'nin en uzun teknolojik olarak en mükemmel olan Bağdat demiryolu köprüsü Türkiye-Suriye sınırını oluşturmaktadır.

İlçenin en önemli kültürel miras eserleri ararsında Türkiye - Suriye sınırında yer alan Karkamış Antik Kenti, Karkamış Tren İstasyonu ve Akçakoyunlu Tren İstasyonu yer alır. Ayrıca  Karkamış bölgesinin, 238 çeşit kuş türünün göç yolları üzerinde bulunması nedeniyle bu alan, bilimsel araştırmalara ve doğa fotoğrafçılığına ev sahipliği yapmaktadır.